Το Ψυχοσάββατο της Απόκρεω !

 

 

ΤΑ ΨΥΧΟΣΑBΒΑΤΑ

 

        Η Ορθόδοξη Εκκλησία έχει καθορίσει δύο Σάββατα, τα οποία αφιερώνει στους κεκοιμημένους της. Είναι τα μεγάλα Ψυχοσάββατα το ένα πριν από την Κυριασκή της Απόκρεω και το άλλο πριν από την Κυριακή της Πεντηκοστής. Για την ιστορία και μόνο ας γνωρίζουμε οτι η καθιέρωση του Σαββάτου προ των Απόκρεω ως Ψυχοσάββατου, έγινε μάλλον και αυτό κατ' απομίμησιν του Σαββάτου προ της Πεντηκοστής, που ήταν και το μόνο που υπήρχε αρχικά.

      Βέβαια η αγάπη των ανθρώπων για τους δικούς τους, που δεν ζουν πια μαζί τους, δημιούργησε την εκκλησιαστική παράδοση άλλων τεσσάρων ψυχοσάββατων, που δεν συμπεριλαμβάνονται όμως στο Τυπικό της Εκκλησίας μας. Αυτά είναι, το ψυχοσάββατο της Τυρινής, το Σάββατο της α΄ εβδομάδος των νηστειών, οπου και εορτάζουμε το "δια κολλύβων" θαύμα του Αγίου Θεοδώρου του Τήρωνος, το Σάββατο του Λαζάρου και το Σάββατο πριν την εορτή του Αγίου Δημητρίου. Ένα ακόμα ψυχοσάββατο θα βρούμε στην παράδοση της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Βουλγαρίας, το Σάββατο προ της Σύναξης των Αρχαγγέλων.

     Με το Σάββατο της Πεντηκοστής, διατρανώνεται η πίστη μας για την Καθολικότητα της Εκκλησίας, της οποίας την ίδρυση και τα γενέθλια (επί γης) γιορτάζουμε κατά την Πεντηκοστή. Μέσα στη Μία Εκκλησία περιλαμβάνεται η στρατευομένη εδώ στη γη και η θριαμβεύουσα στους ουρανούς.

      Το ψυχοσάββατο πριν από την Κυριακή της Απόκρεω, έχει θεσπιστεί γιατί η επόμενη ημέρα είναι αφιερωμένη στη Δεύτερη Παρουσία του Κυρίου, εκείνη τη φοβερή ημέρα κατά την οποία όλοι θα σταθούμε μπροστά στο θρόνο του μεγάλου Κριτή. Για το λόγο αυτό με το Μνημόσυνο των κεκοιμημένων ζητούμε από τον Κύριο να γίνει ίλεως και να δείξει τη συμπάθεια και τη μακροθυμία Του, όχι μόνο σε μας αλλά και στους προαπελθόντας αδελφούς, και όλους μαζί να μας κατατάξει μεταξύ των υιών της Επουράνιας Βασιλείας Του. 

 

ΤΑ ΜΝΗΜΟΣΥΝΑ

 

       Σύμφωνα με τους Αποστόλους τα μνημόσυνα είναι τα εξής:

       Τα "τριήμερα" συμβολίζουν την Ανάσταση του Κυρίου μετά την τριήμερη παραμονή Του στον τάφο και τελούνται με την ευχή ν' αναστηθεί και ο νεκρός στην Ουράνια Βασιλεία.

 

       Τα "εννιάμερα" τελούνται για τα εννέα τάγματα των αΰλων αγγέλων, με την ευχή να βρεθεί κοντά τους η άϋλη ψυχή του νεκρού.

        Τα "τεσσαρακονθήμερα" τελούνται για την ανάληψη του Κυρίου, που έγινε σαράντα μέρες  μετά την Ανάστασή Του, με την ευχή να "αναληφθεί" και ο νεκρός, να συναντήσει το Χριστό στους ουρανούς και να ζήσει για πάντα μαζί Του.

        Τα "ετήσια" τέλος, τελούνται την επέτειο ημέρα του θανάτου, σε ανάμνηση των γενεθλίων του νεκρού, καθώς, για τους πιστούς χριστιανούς, ημέρα της αληθινής γεννήσεως είναι η ημέρα του σωματικού θανάτου και της μεταστάσεως στην αιώνια ζωή.

        Μνημόσυνα αντίστοιχα με τα παραπάνω, χωρίς αυτά βέβαια να συμπεριλαμβάνονται στο τυπικό της Εκκλησίας μας, μα περισσότερο στην παράδοσή της και στην ανάγκη εκδήλωσης της αγάπης των ανθρώπων για τους οικείους τους που δεν ζουν πλέον μαζί τους, τελούνται τον τρίτο,  έκτο και ένατο μήνα από την ημέρα του θανάτου ("τρίμηνα", "εξάμηνα", "εννεάμηνα") κατόπιν αδείας και "ευλογίας" του αρμοδίου ιερέως.

       Την μεγαλύτερη βέβαια ωφέλεια στους νεκρούς την προξενεί η τέλεση της Θείας Λειτουργίας στη μνήμη τους, γιατί τότε, με τις μερίδες τους στο άγιο Δισκάριο, "ενώνονται αόρατα με το Θεό και επικοινωνούν μαζί Του και παρηγορούνται και σώζονται και ευφραίνονται εν Χριστώ" (άγιος Συμεών Θεσσαλονίκης).

        Εκτός από τα ειδικά  για κάθε νεκρό μνημόσυνα, η Εκκλησία έχει στις καθημερινές ακολουθίες της, γενικές δεήσεις για τους κεκοιμημένους, όπως λ.χ. το νεκρώσιμο μέρος της Ακολουθίας του Μεσονυκτικού και οι σχετικές αναφορές στις "εκτενείς δεήσεις" του Εσπερινού, του Όρθρου και της Θείας Λειτουργίας.

       Πρέπει να σημειωθεί, αν και αυτονόητο, οτι η Εκκλησία τελεί μνημόσυνα μόνο για τους Ορθοδόξους χριστιανούς που κοιμήθηκαν μέσα στους κόλπους της.

 

ΠΑΡΕΡΜΗΝΕΙΕΣ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

 

       Θα πρέπει, τέλος, να εξηγήσουμε οτι πολλά λάθη από την άγνοια του παρελθόντος έχουν φτάσει ως τις μέρες μας, και θα πρέπει άμεσα να διορθωθούν.

       Τα Μνημόσυνα θα πρέπει να γίνονται την ημέρα που πρέπει, αν αυτό είναι εφικτό, αλλιώς κατ' οικονομία και μόνο ο ιερέας θα επιτρέψει την τέλεσή του νωρίτερα ή αργότερα.

      Το σπάσιμο γυάλινων αντικειμένων ή άλλων τοιούτων, το σκέπασμα των καθρεπτών και των τηλεοράσεων για άγνωστο λόγο και η απαίτηση των συγγενών από τον ιερέα να κάνει αγιασμό στο σπίτι του αποθανόντος για να φύγει το κακό, είναι άκρως ειδωλολατρικές συνήθειες και είναι καιρός με την καθοδήγηση των ιερέων μας, να εξαληφθούν από την παράδοση της Εκκλησίας μας.

      Στα Μνημόσυνα παραθέτουμε και ευλογούνται μόνο καλώς βρασμένα κόλλυβα (σιτάρι) ως ενδεικτικά της Αναστάσεως και όχι άλλα υποκατάστατα (κουλουράκια - ψωμάκια - γλυκά κ.τ.λ.).

      Το πρώτο Σάββατο της Τεσσαρακοστής δεν είναι "Ψυχοσάββατο" , αλλά εορτάζουμε το "δια κολλύβων" θαύμα του Αγίου Θεοδώρου του Τήρωνος.

      Στα Ψυχοσσάβατα μπορούμε να παραθέτουμε κόλλυβα είτε στην Εκκλησία, στον Εσπερινό της Παρασκευής και στην Θεία Λειτουργία του Σαββάτου, είτε στα Κοιμητήρια, κατόπιν συννενοήσεως με τους ιερείς, το Σάββατο μετά την Θεία Λειτουργία, είτε και στα δύο. Πρόκειται περί της ιδίας αξίας, αφού η ίδια ακολουθία διαβάζεται.

     Τα ευλογηθέντα κόλλυβα δεν τα πετάμε ποτέ στα σκουπίδια, παρά μόνο τα μοιράζουμε σε γνωστούς και φίλους εις μνημόσυνο και συγχώρηση του αποθανόντα.

 

 

Υ.Σ. Αν ψάξουμε και στα ιδιαίτερα ήθη και έθιμα κάθε τόπου θα βρούμε σίγουρα και άλλες συνήθειες των ανθρώπων, άλλες σωστές  και άλλες εντελώς λανθασμένες. Για τον λόγο αυτό πάντα για ότι απορία έχουμε να ερωτούμε τον ιερέα που σίγουρα ξέρει κάτι παραπάνω από εμάς σ' αυτά τα θέματα.

 

Ο Θεός να αναπαύσει τις ψυχές  όλων των κεκοιμημένων αδελφών μας !!!

 

 

Πηγή: http: //intheopatoron.blogspot.gr