ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ

 

     

       Με την ονομασία Κυριακή της Ορθοδοξίας φέρεται από τους χρόνους της εικονομαχίας στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία η Α' Κυριακή της Μεγάλης Τεσσαρακοστής και που πρωτοκαθιερώθηκε από τα μέσα του 9ου αιώνος.

      Η Κυριακή της Ορθοδοξίας αποτελεί ιδιαίτερη θριαμβευτική εορτή, σε ανάμνηση της οριστικής αναστήλωσης των ιερών και σεπτών εικόνων στη Βασιλεύουσα από την Αυτοκράτειρα Θεοδώρα (842) οπου και έπαψε από το γεγονός αυτό ο μακροχρόνιος σάλος που είχε δημιουργηθεί εκ του ζητήματος των εικόνων. Στη Κωνσταντινούπολη, η αναστήλωση των εικόνων, εορτάσθηκε το έτος εκείνο με λαμπρό πανηγυρισμό και λιτανεία με μεγάλη πομπή οπου και αναθεματίστηκαν οι εικονομάχοι, συλλήβδην οι αιρετικοί και όλοι οι αναθεματισθέντες από τις Οικουμενικές Συνόδους. Στο τέλος μνημονεύθηκαν και όλοι οι "αθλητές" της ευσέβειας και της ορθόδοξης πίστης.

 

     

Η Ιερή Λάρνακα με το άφθαρτο λείψανο της Αγίας Θεοδώρας της Αυγούστας,

στον Μητροπολιτικό Ναό Κερκύρας

 

 

         Έτσι σε ανάμνηση του θριάμβου εκείνου της Ορθοδοξίας κάθε χρόνο επαναλαμβάνονταν στην Κωνσταντινούπολη και σε άλλες μεγάλες πόλεις της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας η τελετή αυτή κατά τον ακόλουθο τρόπο: Ο κλήρος (ενδημούντες και παρεπιδημούντες) μαζί με τους μοναχούς που πρωτοστάτησαν στους αγώνες υπέρ των εικόνων τελούσαν "πανήχιον υμνολογίαν" στον Ιερό Ναό της Θεοτόκου των Βλαχερνών στο τέλος της οποίας ακολουθούσε λαμπρή λιτανεία στη Μεγάλη Εκκλησία οπου παρίστατο ο Αυτοκράτορας.

        Σήμερα σε ανάμνηση της αναστήλωσης των εικόνων, εορτάζεται σε όλους τους χριστιανικούς ναούς η "Κυριακή της Ορθοδοξίας" οπου κατά τη λειτουργία αναγιγνώσκεται με ιδιαίτερη έμφαση περικοπή εκ της πρός Εβραίους Επιστολής (ια' 24-26 και 32-40) οπου εκτίθενται οι αγώνες των αγίων ανδρών της Παλαιάς Διαθήκης υπέρ της πίστεως, καθώς επίσης και περικοπή από το κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο (α' 40 κ.ε.) οπου ιστορείται η κλήση του Φιλίππου και Ναθαναήλ που ομολόγησαν τον Ιησού Χριστό ως Υιό του Θεού "Ραββί, συ ει ο υιός του Θεού, συ ει ο Βασιλεύς του Ισραήλ".

        Ιδιαίτερα στην Ελλάδα από βασιλείας του Γεωργίου του Α' καθιερώθηκε την Κυριακή της Ορθοδοξίας να προσέρχεται ο Βασιλεύς στη Μητρόπολη των Αθηνών οπου και να απαγγέλλει παρά το Δεσποτικό το "Σύμβολο της Πίστεως" . Το αυτοκρατορικό αυτό έθιμο, έφθασε μέχρι των ημερών μας επί βασιλέως Κωνσταντίνου Β' οπου μετά τη μεταπολίτευση συνεχίζεται από τον εκάστοτε Πρόεδρο της Δημοκρατίας.