Τὸ ἔθνος κινδυνεύει
Τοῦ Κωνσταντίνου Γανωτή
Τὸ λέω χωρὶς
διάθεση νὰ κινδυνολογήσω. Τὸ βλέπω, τὸ ζῶ. Πολλοὶ στὶς μέρες μας ζοῦν σὰν νὰ μὴν
ἀνήκουν σὲ κανένα ἔθνος. Κι ἂν ἀκούσουν τὴν ἀνήσυχη κραυγὴ μας “τὸ ἔθνος
κινδυνεύει”, θὰ σοῦ ἀπαντήσουν: Ε, καὶ τί μὲ νοιάζει ἐμένα; Τί χάνω δηλαδή;
Εἶναι οἱ Ἕλληνες, ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ μεταναστεύουν σ’ ἕνα κράτος μὲ καλοὺς
μισθοὺς καὶ νὰ ζήσουν σὰν πολίτες καὶ ὁμοεθνεῖς σ’ αὐτὸ τὸ κράτος ξεχνώντας κάθε
ἀνάμνηση, ἀκόμα καὶ τὴ γλώσσα τῆς τέως πατρίδας τους.
Ἔθνος εἶναι ἕνα
σύνολο ἀνθρώπων, ποὺ τοὺς συνδέει ἕνα κοινὸ αἴσθημα σὰν μία πλατιὰ οἰκογένεια,
μὲ κοινὲς ἱστορικὲς ἀναμνήσεις, συχνὰ καὶ κοινὴ θρησκεία καὶ γλώσσα. Ἡ κοινὴ
γλώσσα κάποτε ἐκβιάζεται ἀπὸ ἱστορικὲς περιστάσεις, ὅπως ἔγινε μὲ περιοχὲς τῶν
Ἑλλήνων τῆς Καππαδοκίας. Ἡ κοινὴ θρησκεία εἶναι πολὺ δυνατὸ στοιχεῖο ἐθνικῆς
ἑνότητας, ἀλλὰ κι αὐτὸ τὸ στοιχεῖο κάποτε σκοντάφτει σὲ περιστάσεις ἢ
ὑπερβαίνεται, ὅταν ζήσει κανεὶς πολλὰ χρόνια σὲ κάποιον τόπο. Τώρα
καταλαβαίνουμε πῶς χάνεται ἕνα ἔθνος• χάνεται, ὅταν ἀτονήσουν καὶ τελικὰ σβήσουν
οἱ κοινὲς ἐμπειρίες, οἱ κοινὲς περιστάσεις, ποὺ ἑνώνουν τοὺς ὁμοεθνεῖς. Μαζὶ μὲ
αὐτὰ χάνεται καὶ....